Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Gruas
Cytisus scoparius
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Genèst.
Nom en français : Genêt à balais.
Descripcioun :Aquéu genèst, proun coumun en Éuroupo e en Franço, se vèi gaire au nostre, aleva en auto Prouvènço ounte pòu èstre aboundant. I'agrado li relarg sènso cauquié, pamens se vèi quàsi pas en Prouvènço séusouso ounte èi remplaça pèr l'argèiras, Cytisus spinosus. Lou gruas ié sèmblo, pamens à ges d'espino e si tijo an soulamen 5 costo. Li dòusso, un cop maduro, soun negrasso e peludo.
Usanço :Lou gruas, dins li relarg ounte trachis, servié à faire d'escoubo. Se manjo pas que caup d'alcalouïde dangerous. Li flour soun diuretico e, richo en flavounouïde, soun bono pèr la circulacioun dóu sang. La spartehino caupudo dins li ramo a d'ùni prouprieta cardiaco e abourtivo.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 3 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cytisus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Champino
- Ermas
- Camin
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Cytisus scoparius (L.) Link , 1822
(= Sarothamnus scoparius (L.) Wimm. ex W.D.J.Koch )